Varis Nedir?

Varis; toplardamarlarda bulunan kapakçıkların bozulması ya da damar duvarlarının zayıf olması sebebi ile damar içerisinde kan birikmesi olarak tanımlanmaktadır. Kadınlarda; erkeklerden daha sık görülen varis problem toplum yaklaşık %15’inde görülmektedir. Günümüzde yapılan çalışmalar sonucunda varisin pek çok çeşidi ve tedavi yöntemi bulunmaktadır.

Varise neden olan faktörler arasında en önemli neden; genetik aktarımdır. Ailede variköz venler olması ve varis şikayetlerinin yaşanması varis oluşum riskini önemli derecede arttırmaktadır. Yapılan değerlendirmelerde varis problem yaşayan her 3 hastadan 2’sinde genetik geçiş bulunduğu saptanmıştır. 

[quick-content]

Varise neden olan diğer faktörler ise aşağıdaki şekilde sıralanabilmektedir;

• Hormonal değişimler (gebelik, bluğ çağı ve menopoz dönemi)
• Çeşitli ilaçların kullanımı
• Yaşam tarzı
• İdeal kilonun üzerinde olma
• Uzun süre ayakta çalışma
• Uzun süre oturarak çalışma
• Damar tıkanıklıkları
• Sıcak banyo alışkanlıkları 

Varis probleminin nedenlerinin pek çoğu yaşam tarzında uygulanabilecek birtakım değişiklikler ile önüne geçilebilecek faktörlerdir. Varisler oluştukları damarlara göre sınıflandırılmakta ve tedavi planlaması bu sınıflandırma ve ayrıntılı tanı süreci sonrasında uygulanmaktadır. 

Varis Tanısı

Varis probleminin açığa çıkardığı şikayetler genellikle; bacaklarda şişme ve şişmeye bağlı bir dolgunluk hissi, yangı, kaşıntı, karıncalanma ve alt ekstremitenin cilt yapısında değişiklik. Aynı zamanda; cilt altındaki varisli damarların görülmesi ile ortaya çıkaan kötü görüntü gibi kozmetik şikayetler de sık yaşanmaktadır. Bu şikayetler tedavi süreci ertelendikçe daha da şiddetlenebilmekte ve varis yaraları açığa çıkabilmektedir. 

Varis tanısı; hasta öyküsünün değerlendirilmesi ve fizik muayene süreci sonrasında renkli Doppler ve ultrasonografi yöntemlerinden yararlanılarak gerçekleştirilmektedir. Varis tanısında varisli damar ya da damarların türleri ve konumları saptanmaktadır. 

Varis Tedavisi

Variköz venlerin tedavisi oldukça çeşitlidir. Son yıllarda ameliyatla varis tedavilerinin yanı sıra ameliyatsız varis tedavilerine de sıklıkla başvurulmaktadır. Varis tedavisi çeşitleri aşağıdaki şekilde sıralanabilmektedir;

A - Skleroterapi ile varis tedavisi

B - Ameliyatla varis tedavisi

• Köpük tedavisi
• Clari vein tedavisi 
• Lazerle varis tedavisi
• Radyofrekans ile varis tedavisi
• Yapıştırma yöntemi ile varis tedavisi

Varis probleminde hangi tedavi yönteminin uygulanacağına; ayrıntılı tanı süreci sonrasında doktor tarafından karar verilmektedir. Bu süreçte birden fazla yöntem aynı operasyon sürecinde uygulanabilmektedir. Varis tedavisi sonrasında problemin nüksetmemesi amacı ile alınması gereken birtakım önlemler ve uygulanması gereken korunma yöntemleri bulunmaktadır.

Farklı Koruma Yöntemleri

Varisli damarlar genellikle uzun süre ayakta çalışan veya sabit bir tarzda duran insanlarda oluşmaktadır. Bu durumdan mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Bacakların gevşemesi için istirahat sürecinde bacakların havaya kaldırılması önerikmektedir.

Düzenli egzersiz, birçok hastalığın önlenmesinde etkili olduğu gibi varis’in önlenmesinde de çok etkilidir. Her gün yürüyüş yapmak çok faydalıdır, böylece kasların hareketi toplardamarlar üzerine masaj etkisi yaparak kanın göllenmesine engel olduğu gibi egzersiz kilo alımını da önler. Çünkü obezitenin varis oluşmasına neden olduğu  bilinen bir gerçektir.

Ayrıca korunma amaçlı yüzme ve ayaklara soğuk su kompresi uygulanması da önerilmektedir. Bununla birlikte, sıcak su varisli damarların oluşumunu ve ilerlemesini kolaylaştırır. Bu nedenle sıcak sudan kaçınmak gerekir. Ayrıca çok dar kot pantolonlar zararlıdır. Bu kas hareketini önleyebilmekte ve varis oluşumunu kolaylaştırmaktadır. 

Varisli Damar Tipleri Nelerdir?

Variköz venlerin birçok sınıflandırması olmasına rağmen, bunlar genellikle 3 tipe ayrılır.

Büyük varisli damarlar: 4-15 mm içinde doğrudan cilt üzerinde çıkıntı yapan varisli damarlar.

Orta büyüklükteki varisli damarlar: 2-4 mm içinde cilt üzerinde hafif bir çıkıntı bulunan yeşil renkli varisli damarlar.

Kılcal varisli damarlar: Kırmızı ve mor ciltteki 1-2 mm'den küçük çıkıntı yapmayan varisli damarlar.

Varisli Damarların Etkisini Azaltmak İçin Neler Yapılmalıdır?

• Soğuk, varisli damarları rahatlatır, şişliği ve ağrıları hafifletir. Onun için soğuk suyla masaj yapılması önerilir.
• Ayaklarınızı ayakta dururken uzun süre sarkık pozisyonunda tutmamalısınız. 
• Hareketsizlik, varislerin ana nedeni olan bacaklarda basınç oluşturur. 
• Varisli damarların ana nedenlerinden biri aşırı kilolu olmaktır. Vücutta taşınan aşırı ağırlık, damarlar üzerinde kuvvetli bir baskı uygular. Fazla kilolardan kurtulmak, varis oluşumunu önler.
• Varis oluşumunun ana nedenlerinden biri de sigara içmektir. Sigara içmek kan dolaşımını yavaşlatır, basınç ve tıkanmaya neden olur.
• Topuklu ve sert tabanlı ayakkabılar kan dolaşımını önleyerek basıncı arttırır. Bu da varisli damarlara neden olur.
• Varisli damarları olanların en büyük yardımcısı olan varis çorapları varisi önleme de en etkili yöntemdir. Cerrah, berber, kuaför, kasap ve tezgahtar gibi zun süre ayakta durmayı gerektiren mesleklerde çalışanlar daha varisler oluşmadan koruyucu olarak özel varis çorapları kullanmalıdırlar.